วิถีและเครื่องมือหาปลา
วิถีพรานปลา
This is your Team section. Briefly introduce the team then add their bios below. Click here to edit.
เรือ
พาหนะสำคัญในการหาปลา
เรือมีลักษณะที่ขนาดเรียวยาว เนื่องจาก แม่โขงมีความเชี่ยว จึงต้องใช้เรือลักษณะนี้
ซ้อน
เป็นเครื่องมือหาปลาประเภทหนึ่ง ที่ชาวบ้านห้วยลึกนำมาใช้ช่วงฤดูน้ำเต็มตลิ่ง แต่ไม่มีการใช้อุปกรณ์ชนิดนี้แล้วในปัจจุบัน เนื่องจากความไม่แน่นอนของระดับน้ำ ที่เกิดจากโครงการพัฒนาในแม่น้ำโขงตอนบน
ไหลมอง
เป็นวิธีการหาปลาที่พบเห็นมากที่สุดในในปัจจุบัน เพราะเป็นเครื่องมือที่สามารถใช้จับปลาได้ตลอดทั้งปี
การหาปลาโดยการไหลมองและซ้อน
ซ้อน
การใช้ซ้อนเพื่อจับปลาในแม่น้ำโขง พรานปลาที่ออกไปหาปลาด้วยกันเป็นคู่จะต้องเข้าใจจังหวะการทำงานระหว่างกันแบบ “แค่มองตาก็รู้ใจ” พรานปลาที่ถือซ้อนอยู่ยังต้องมีประสาทสัมผัสที่รวดเร็ว รับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือนของปลาที่เข้ามาโดนตาข่าย เมื่อปลาเข้ามาติดที่ตาข่ายแล้ว พรานปลาที่ถือซ้อนจะต้องยกซ้อนขึ้นมาอย่างรวดเร็ว ระหว่างนั้นพรานปลาอีกคนต้องบังคับเรือให้มีสมดุลเพื่อช่วยให้พรานปลายกซ้อนได้ง่ายขึ้น
แต่ในปัจจุบัน ระดับน้ำของแม่น้ำโขงที่ขึ้นลงอย่างไม่เป็นไปตามธรรมชาติเหมือนในอดีต เป็นผลสืบเนื่องจากโครงการพัฒนาในแม่น้ำโขงตอนบน ทำให้เครื่องมือหาปลาอย่าง "ซ้อน" ไม่ค่อยมีพรานปลาใช้อีกต่อไปแล้ว นี่อาจสะท้อนผลกระทบต่อการสืบทอดเครื่องมือหาปลาในชุมชนด้วยเช่นกัน
การไหลมอง ทำได้เฉพาะบริเวณที่ไม่มีเกาะแก่งหรือดอนหิน ชาวบ้านห้วยลึกสามารถไหลมองจับปลาได้ตลอดทั้งปี ซึ่งเป็นวิถีการจับปลาในแม่น้ำโขงรูปแบบหนึ่งที่ยังคงสืบทอดกันมา ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำโขง ที่ทำให้จำนวนปลาลดลง
"ตราบเท่าที่จีนยังปล่อยน้ำในแม่น้ำโขงออกมาเท่าเดิม แม้ปลาโจก ปลากวง ปลาแข้ และปลาอื่นๆ ขึ้นมาวางไข่พอให้ได้จับ แต่ก็ไม่มากเท่าก่อนหน้านี้ "
พี่เอก
พรานปลา บ้านห้วยลึก
"เขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา
บ้านห้วยลึก"
เขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา บ้านห้วยลึก
ก่อร่างและสร้างขึ้นมาด้วยการร่วมแรงร่วมใจกันของชาวบ้าน
เนื่องจาก ความยาวตลอดริมแม่น้ำโขงของหมู่บ้านห้วยลึก รวมได้ระยะทางประมาณ 300 เมตร และความกว้างนับจากฝั่งออกไปประมาณ 15 เมตร เหมาะสมกับการเป็นพื้นที่ปลอดภัยในการอนุรักษ์พันธุ์ปลา และสามารถปล่อยให้ปลาขยายพันธ์ุเองตามธรรมชาติได้อย่างเต็มที่ ชาวบ้านห้วยลึกจึงได้ร่วมกันกำหนดขอบเขตพื้นที่เพื่อการอนุรักษ์พันธุ์ปลาขึ้นมา
รวมถึงความพยายามกระตุ้นและสร้างจิตสำนึก เพื่อให้ชาวบ้านห้วยลึกยังคงช่วยกันรักษาพันธุ์ปลาและดูแลพื้นที่ที่ปลาอาศัยในเขตของหมู่บ้าน ผ่านพิธีกรรมทำบุญเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา การปล่อยปลา และให้อาหารปลา
ความพยายามอนุรักษ์พันธุ์ปลาของชาวบ้านห้วยลึกนี้ ส่งผลให้ในช่วงที่ไม่ใช่ฤดูจับปลา พรานปลาบ้านห้วยลึกยังคงสามารถทำประมงพื้นบ้านได้